Het smaakwiel van Taste Club

In wijn zijn allemaal smaken te ontdekken, maar het is soms een raadsel wat je nou eigenlijk proeft. Het smaakwiel van Taste Club gaat je helpen om smaken en aroma’s te herkennen in wijn. Door dit wiel te gebruiken ontwikkelt je smaak en train je jezelf om beter te leren proeven.

De toepassing van het smaakwiel van Taste Club in de praktijk is eigenlijk best simpel. Het smaakwiel is opgedeeld in 2 hoofdcategorieën: smaak en geur. Smaak gaat over hetgeen dat je waarneemt met je mond. Is de wijn complex en kun je meerdere smaken tegelijk waarnemen? Bij de body van een wijn kun je jezelf afvragen of de wijn licht of krachtig is, gebeurt er veel en geeft de wijn veel smaak af? Bij de vergisting van suiker naar alcohol zorgt het alcoholsoort glycerol voor een rond mondgevoel, maar alcohol heeft ook zeker een scherp en prikkelend effect. Nu op naar de smaaktypen!

Het smaakwiel van Taste Club
Klik op de afbeelding voor een vergrote versie

8 smaaktypen

Smaak is een erg groot begrip, voor het gemak verdelen we dit onder in acht smaaktypen:

Fruitig

Wijnen die fruitig zijn hebben grotendeels primaire aroma’s. Deze aroma’s zijn verschillend en specifiek per druif en ondervinden grote invloed van het terroir waarbinnen een druif groeit. Vaak zijn dit fruitige aroma’s, maar minerale tonen en peperigheid horen hier ook bij.

Fruitige wijn

Houtachtig

Wijnen met een houtachtig karakter zijn vaak gerijpt op eikenhout. De meest voorkomende soorten eikenhout zijn Amerikaans, Frans en Oost-Europees. De toepassing van het hout hangt af van het karakter dat de wijnmaker wil meegeven aan de wijn; de wijn wordt voor een bepaalde tijd in contact gehouden met het hout, waarna de wijn bepaalde smaakstoffen hieruit onttrekt. Over het algemeen geeft Amerikaans eikenhout een typische vanillesmaak aan een wijn die soms dominant kan zijn. Frans eikenhout is hierin eleganter met tonen van donkere chocolade, koffie en kruiden. Oost-Europees eikenhout ziet men steeds minder omdat de kwaliteit twijfelachtig zou zijn, maar is daardoor ook stukken goedkoper. Dit hout geeft veel tannine af aan een wijn.

Houten wijnvaten
Aards

Een aards karakter in wijn heeft meestal te maken met tertiaire aroma’s, ofwel rijpingsaroma’s. Het rijpen van een wijn houdt in dat de wijn onderhevig is aan de invloed van een tijdsperiode. Lange rijping op fles zorgt voor aardse tonen zoals truffel en zelfs aarde en bos, maar sommige wijnen zoals Pinot Noir uit Bourgogne en Nebbiolo uit Piëmont kunnen van zichzelf deze eigenschap hebben.

Floraal

Denk bij bloemige wijnen vooral aan witte wijnen die erg expressief en stuivend zijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld de druivenrassen Muscat, Gewürztraminer, Grenache Blanc en Roussanne. Niet uit te sluiten zijn de blauwe druivenrassen Malbec en Nebbiolo, die een typisch viooltjesaroma kunnen meegeven aan een wijn.

Kruidig

Er zijn een aantal wijnen die een kruidig karakter hebben. Veel Oost-Europese druivenrassen zoals de Hongaarse furmint, kadarka en blauburger hebben deze eigenschap. Anders dan dat een druif zelf een kruidig karakter heeft, wordt dit ook verkregen door rijping op eikenhouten vaten. Vooral het eikenhout uit Frankrijk staat bekend om het toevoegen van een hartige kruidensmaak en -geur.

Plantaardig

Plantaardige of vegetale tonen en groene aroma’s in wijn kunnen een indicatie zijn voor jong- en onrijpheid. Een onrijpe wijn kan ruiken naar gemaaid gras of paprika. Onrijpheid onderscheidt men in fysiologische rijpheid; o.a. het meten van zuur- en suikergehalte, het vaststellen van de kleur van de druif, de rijpheid van de tannines en de aromatische rijpheid. Dit laatste gaat gepaard met hoge opbrengsten en opwarming van het klimaat waardoor er een disbalans ontstaat in respectievelijk extractie uit en suikeropbouw in de druif.

Hoewel de associatie met deze eigenschappen negatief is, zijn er ook wijnen die deze karakteristieken hebben én goed geproduceerd worden. Wijnen van Sauvignon Blanc uit Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika hebben vaak een verkwikkend aroma van asperge en groene paprika, die heel goed geschonken kunnen worden bij de eerste asperges van het seizoen.

Dierlijk

Dierlijke aroma’s zijn in eerste instantie niet iets waar je een wijn mee wilt associëren, zeker het merendeel van de animale tonen klinkt onsmakelijk. Echter wordt dit bij sommige wijnen zelfs gewaardeerd, denk hierbij aan Sauvignon Blanc van topwijngaarden uit Sancerre (kattenpis) of grote rode Bourgognes (geur van stal). Ook leer is een veel voorkomend ouderingskenmerk van gerijpte Barolo’s (nebbiolodruif).

Zuiveltonen in een wijn zoals boter, room of yoghurt worden vaak als aangenaam beschouwd. Rondheid in een wijn wordt meestal veroorzaakt door houtlagering, denk hierbij aan een romige Chardonnay. Ook kan de wijnboer ervoor kiezen om na de alcoholische vergisting een tweede vergisting te laten plaatsvinden, de zogeheten malolactische vergisting. In theorie zou dit geen vergisting mogen heten omdat dit proces niet ontstaat door gistcellen, maar bacteriën op de schil van de druif. Dit wordt toegepast om harde appelzuren om te zetten naar ronde melkzuren en zorgt voor een zuivelachtige impressie.

Mineralen in wijn

Bodem

Hoewel het in theorie niet mogelijk is dat de bodem door de wortels in de druif terecht komt, komt het veel voor dat wijnen als mineraal worden omschreven. Mineraal in de zin van smaken door bodemsoorten zoals kiezel, zwavel, kalk en vuursteen. Veel wijnen uit topappellaties in Meursault in Bourgogne hebben een karakteristiek aroma van vuursteen en zelfs vuurwerk. Mocht je er niet uitkomen een mooie omschrijving te vinden voor je wijn omdat deze niet fruitig én ook niet bloemig lijkt, dan zou deze mineraal kunnen zijn.

Nu ben je klaar om te proeven met het smaakwiel van Taste Club! Pak bij je volgende glas wijn het wiel erbij en kijk welke smaken je kan onderscheiden.